Patent İşbirliği Anlaşması (PCT)

1. PCT (Patent İşbirliği Anlaşması) Nedir?

Patent İşbirliği Anlaşması (PCT), 1970 yılında Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) tarafından kurulmuş uluslararası bir patent başvuru sistemidir. PCT, mucitlere ve şirketlere, buluşlarını dünya genelinde patentleyebilme ve koruyabilme imkânı sağlar. Tek bir başvuru ile PCT’ye üye 150’den fazla ülkede patent koruması talep edilebilmektedir. Bu sistem, özellikle küresel pazarda faaliyet gösteren şirketler için zaman ve maliyet avantajı sunar.

PCT sistemi, tek bir uluslararası patent başvurusu ile dünya çapında patent koruması almak isteyenler için önemli bir adımdır. Ancak unutulmamalıdır ki, PCT başvurusu doğrudan patent vermez. Her ülkenin ulusal patent ofisi, başvuruyu kendi yasal süreçleri doğrultusunda inceleyerek patent verir.

2. PCT Başvuru Şartları

PCT başvuru süreci, çeşitli aşamaları ve şartları içerir:

• Başvuru Sahibi: PCT başvurusu yapacak kişi ya da kurumun PCT’ye üye bir ülkede ikamet ediyor ya da ticari faaliyette bulunuyor olması gerekir. Türkiye de PCT’ye taraf ülkelerden biridir, bu nedenle Türk vatandaşları ve şirketleri bu başvuru sisteminden faydalanabilir.

• Başvuru Dilekçesi ve Belgeler: PCT başvurusu yapılırken başvuru formu, tarifname, istemler, özet ve varsa çizimler sunulmalıdır. Bu belgelerin uluslararası patent ofisleri tarafından belirlenen dillerden birinde olması gerekmektedir.

• Dil: PCT başvurusu, kabul edilen dillerden birinde yapılmalıdır. İngilizce, Fransızca gibi yaygın diller tercih edilir.

• Ücretler: PCT başvurusu, çeşitli harçlar içerir. Başvuru ücreti, uluslararası arama ücreti ve ulusal aşama ücretleri ödenmelidir.

3. Araştırma ve Yayın Süreci

PCT başvuru sürecinin ilk aşaması uluslararası aşamadır. Bu aşamada başvuruya ilişkin uluslararası arama ve inceleme yapılır.

• Uluslararası Arama: Başvuru yapıldıktan sonra, WIPO'nun yetkilendirdiği bir arama otoritesi tarafından uluslararası arama yapılır. Bu arama, başvurunun yenilik, buluş basamağı ve sanayiye uygulanabilirlik kriterlerine uygunluğunu değerlendirir. Arama raporu, başvuru sahibine sunularak uluslararası patent sürecinin nasıl devam edeceği konusunda bilgi verir.

• Uluslararası Yayın: Başvuru yapıldıktan sonra, 18 ay sonunda başvuru uluslararası patent veri tabanında yayımlanır. Bu yayının ardından başvuru kamuya açık hale gelir.

• İnceleme Talebi: Başvuru sahibi isterse, uluslararası arama raporunu takiben ek bir inceleme talep edebilir. Bu ek inceleme raporu, başvurunun patentlenebilirliğini daha detaylı bir şekilde değerlendirir.

• Ulusal Aşama: PCT başvurusunun en önemli aşamalarından biri ulusal aşamadır. Ulusal aşamaya geçiş, başvurunun yapılmak istenilen ülkelerde ayrı ayrı patent başvurusu olarak değerlendirilmesi sürecidir. Her ülkenin patent ofisi, başvuruyu kendi kanunlarına göre değerlendirir ve patent verilip verilmeyeceğine karar verir.

4. Koruma Süresi

PCT sistemi doğrudan patent vermemekle birlikte, üye ülkelerde patent başvurularını kolaylaştırır. Bir PCT başvurusu, üye ülkelerde ulusal aşamaya geçildiğinde, her ülkenin kendi patent kanunlarına göre koruma sağlar. Patentler genellikle başvuru tarihinden itibaren 20 yıl süreyle geçerlidir. Ancak her ülkenin patent koruma süresi ve şartları değişebilir.

5. PCT Ülkeleri ve Başvuru Yapılabilecek Bölgeler

PCT'ye taraf olan ülkeler arasında ABD, Çin, Japonya, Avrupa Birliği ülkeleri gibi büyük ekonomik güçler yer almaktadır. Türkiye de bu anlaşmaya taraf ülkeler arasında olup, PCT sistemi üzerinden birçok ülkeye başvuru yapılabilir. Bu sistem, dünya çapında toplamda 150’den fazla ülkeyi kapsar.

PCT sistemi, başvuru sahiplerine geniş bir patent koruma ağı sağlar. Tek bir başvuru ile birçok ülkede patent sürecini başlatmak ve yönetmek mümkündür. Ülkeler arasında şunlar yer alır:

• ABD
• Çin
• Japonya
• Almanya
• Fransa
• Birleşik Krallık
• Kanada
• Güney Kore
• Hindistan
• Brezilya

6. PCT Sisteminin Avantajları

PCT başvurusunun uluslararası patent başvuru sürecinde birçok avantajı bulunmaktadır:

• Zaman Kazandırır: PCT başvurusu, ulusal aşamaya geçiş için başvuru sahiplerine 30 aya kadar süre tanır. Bu süreçte, hangi ülkelerde patent almak istenildiğine dair daha iyi bir strateji geliştirmek mümkündür.

• Maliyet Avantajı: Tek bir başvuru ile birçok ülkede başvuru yapma imkânı, ulusal başvurulara kıyasla daha düşük maliyetlidir. Ayrıca başvuru sürecinde daha az harç ödenir.

• Uluslararası İnceleme: PCT başvurusu kapsamında yapılan uluslararası arama ve inceleme raporları, başvurunun patentlenebilirliğini değerlendirir. Bu raporlar, başvurunun ulusal aşamaya geçmeden önce detaylı bir şekilde gözden geçirilmesine olanak tanır.

7. PCT Başvurusu Nasıl Yapılır?

PCT başvurusunun yapılabilmesi için belirli adımlar izlenir:

1. Başvuru Hazırlığı: Başvuru yapacak kişi veya kuruluş, tarifname, istemler, özet ve varsa resimlerden oluşan başvuru dosyasını hazırlar.

2. Başvurunun Yapılması: Başvuru, PCT’ye taraf bir ülkenin patent ofisine ya da doğrudan WIPO'ya yapılabilir.

3. Uluslararası Arama: Başvuru, uluslararası arama otoritesi tarafından değerlendirilir ve rapor oluşturulur.

4. Ulusal Aşama: Başvuru sahibi, 30 aya kadar süre içerisinde başvurusunu ulusal aşamaya taşıyabilir.

Patent İşbirliği Anlaşması (PCT), küresel ölçekte patent başvuru sürecini kolaylaştıran ve hızlandıran önemli bir sistemdir. Tek bir başvuru ile birden fazla ülkede patent başvurusunu yönetebilme fırsatı sunar. PCT başvurusu ile patent koruması sağlamak, uluslararası pazarlarda rekabet edebilmek için kritik bir adımdır. Buluş sahiplerine hem zaman kazandırır hem de maliyet avantajı sağlar. PCT, dünya genelindeki buluşların korunması için önemli bir araçtır ve her geçen gün daha fazla şirket ve mucit tarafından tercih edilmektedir.