Garanti Belgesi Yönetmeliği
Garanti Belgesi Uygulama Esaslarına Dair Yönetmelik, Türkiye’de tüketici haklarını koruma amacıyla düzenlenmiş önemli bir yasal çerçevedir. Bu yönetmelik, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a dayanılarak hazırlanmıştır ve tüketici ile satıcı/üretici arasındaki satış sonrası hizmetlerin usul ve esaslarını belirlemektedir.
1. Yönetmeliğin Hukuki Dayanağı
Garanti Belgesi Yönetmeliği, özellikle 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un ilgili maddelerine dayanır. Bu kanunun 56. ve 57. maddeleri, garanti belgesi düzenlenmesi ve tüketiciye sağlanan haklar konusunda temel düzenlemeleri içerir:
- Madde 56: Satış sonrası hizmetler ve garanti belgesi düzenlenmesi zorunluluğunu kapsar.
- Madde 57: Ürünün garanti süresi içinde arızalanması durumunda tüketici hakları ile ilgili hükümler içerir.
2. Garanti Belgesi Zorunluluğu
6502 sayılı kanunun 56. maddesine göre, üretici veya ithalatçı firmalar, belirli mallar için garanti belgesi düzenlemek zorundadır. Garanti belgesi zorunluluğu getirilen ürünler genellikle dayanıklı tüketim mallarıdır. Yönetmelik kapsamında bu ürünlerin başında şu kategoriler gelir:
- Elektronik cihazlar (televizyon, bilgisayar vb.)
- Beyaz eşyalar (buzdolabı, çamaşır makinesi)
- Motorlu taşıtlar
Bu malların satışında, ürünle birlikte garanti belgesi tüketiciye teslim edilmelidir. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenen esaslara göre düzenlenen bu belgeler, ürünün garanti süresi boyunca hangi hizmetlerin sağlanacağını detaylandırır.
3. Garanti Süresi ve Tüketici Hakları
Yönetmelik gereğince, garanti süresi ürünün teslim tarihinden itibaren başlar ve en az iki yıl olmak zorundadır. Garanti süresi içerisinde ürün arızalanırsa, tüketicinin şu hakları vardır:
- Ücretsiz onarım: Garanti süresi boyunca ürün arızalandığında onarım işlemi ücretsiz yapılmalıdır.
- Ürün değişimi veya bedel iadesi: Aynı arızanın tekrar etmesi, ürünün onarımının mümkün olmaması ya da onarım süresinin 20 iş gününü aşması durumunda, tüketici yeni bir ürün talep edebilir veya bedel iadesi isteyebilir.
Tüketicinin bu hakları, 6502 sayılı Kanun’un 11. maddesi ile güvence altına alınmıştır. Ayrıca, Madde 12, ayıplı mallar ile ilgili olarak tüketicinin seçimlik haklarını düzenler.
4. Satıcı ve Üreticinin Yükümlülükleri
Yönetmelik gereğince, satıcılar ve üreticiler, ürünlerin garanti kapsamında olması durumunda belirli sorumluluklara sahiptir:
- Garanti belgesinin tüketiciye teslim edilmesi zorunludur.
- Garanti süresi boyunca arızalı ürünlerin onarımı ücretsiz yapılmalıdır.
- Ürünün değişimi veya bedel iadesi gibi işlemler, garanti süresi içerisinde gerçekleştirilmelidir.
6502 sayılı Kanun’un 56. maddesi, bu yükümlülükleri detaylandırır ve garanti belgesi bulunmayan malların satışının engellenmesi için gerekli düzenlemeleri yapar.
5. Garanti Belgesinin İçeriği
Garanti belgesi, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenen şekil şartlarına uygun olarak düzenlenmelidir. Belgenin içeriği şu bilgileri içermelidir:
- Ürünün adı, modeli, seri numarası
- Garanti süresi ve garanti kapsamı
- Ürünün onarılabileceği yetkili servisler
- Ürünün tamir veya değiştirme koşulları
Bu belgeler, ürünle birlikte tüketiciye teslim edilmeli ve garanti süresince saklanmalıdır.
6. İdari Yaptırımlar ve Cezalar
Garanti belgesi düzenleme zorunluluğuna uymayan firmalar, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında idari yaptırımlara maruz kalır. Bu kapsamda, Madde 77, garanti belgesi düzenlemeyen ya da garanti yükümlülüklerini yerine getirmeyen işletmelere para cezası ve diğer idari yaptırımlar uygulanabileceğini belirtir.
7. Garanti Kapsamındaki İstisnalar
Bazı ürünler garanti belgesi zorunluluğu dışında tutulabilir. Örneğin, kişisel kullanım için kısa ömürlü ürünler ya da gıda ürünleri garanti belgesi kapsamına dahil edilmez. Bununla birlikte, dayanıklı tüketim malları için garanti belgesi düzenlenmesi mecburidir.
Garanti Belgesi Uygulama Esaslarına Dair Yönetmelik, Türkiye’de tüketici haklarının korunması adına büyük önem taşır. 6502 sayılı kanunun çeşitli maddeleriyle desteklenen bu yönetmelik, tüketicilere satın aldıkları ürünlerin arızalanması durumunda çeşitli haklar tanır. Yönetmelik, satış sonrası hizmetlerin düzenlenmesi ve tüketicilerin mağdur edilmemesi amacıyla işletmelere de önemli sorumluluklar yükler.
Bu düzenlemeler, hem tüketici haklarını güvence altına alır hem de satıcı ve üretici firmaların sorumluluklarını net bir şekilde belirler.