Tercüme hizmetleri aslında yasaların kolayca uygulanabileceği bir alan değildir. Bu yüzden de çeviri gereksinimi duyan insanlar, bu hizmeti veren kuruluşların ne kadar yetkin oldukları, ne kadar doğru ve hatasız çeviri yapabildikleri ve verdikleri hizmetin ne kadar kaliteli olduğu konusunda tereddüt duymaktadırlar. TS EN 15038 Tercüme Hizmetleri Yönetim Sistemi, bu eksikliği gidermek amacı ile kurulmuş bir sistemdir ve belgelendirme hizmetleri veren şirketler aracılığı ile alınan bu belge, çeviri alanında faaliyet gösteren şirketlerin uluslararası bir güvene sahip olmalarına olanak tanımaktadır.
TS EN 15038 Tercüme Hizmetleri Yönetim Sistemi, çeviri hizmetleri veren kuruluşlar için geliştirilmiş bir kalite standardıdır. Çeviri yapan kuruluşlar, hizmet kalitesini göstermek amacıyla bu belgeye sahip olmaktadırlar. Günümüz koşullarında bilgi, teknoloji ve iletişim alanlarında yaşanan baş döndürücü rekabet ve her an yeni gelişmelerin yaşandığı ekonomik koşullar, tercüme hizmetleri veren şirketleri de zorluyordu. Bu yüzden de bu kuruluşlar ISO 9000 Kalite Sistem Standartları içinde ISO 9001 belgesi alıyorlardı. Bu belge ile, o şirketin müşteri koşullarını ve uygulanabilir standartları karşılayan ürünleri sağlama yeteneğine sahip olduğu belgelenmiş oluyordu. Bu şekilde belge, şirketin müşteri memnuniyetini artırmayı hedeflediğini ve bunun için de gerekli kalite yönetim sisteminin koşullarını yerine getirdiğini gösteriyordu.
Ancak çeviri yapan şirketler için ISO 9001 standardı tek başına yeterli gelmemeye başlayınca, TS EN 15038 Tercüme Hizmetleri Yönetim Sistemi standardı kurulmuştur. Dünya çapında kabul gören ve Avrupa Birliği ihale şartnamelerinde bir kriter olarak istenmeye başlanan bu standart, çeviri yapan kuruluşlara çeviriye özgü kalite yönetimi sertifikasyonu sağlamak için hazırlanmıştır. Bu belge, belgelendirme yapan kuruluşlar tarafından, yerinde denetim yapılarak ve bağımsız bir şekilde verilmektedir.
Avrupa?da çeviri sektöründe evrensel bir kalite standardı kurmak için çalışmalara 1990?lı yılların sonlarında başlanmıştır. Avrupa Standartlar Komitesi 2003 yılında ilk taslakları oluşturmuş, 2006 yılı Mayıs ayında ise bu standart yayımlanmıştır. Ülkemizde ise 2008 yılında ilk çalışmaları yapılmış ve hizmete alınmıştır.
Tercüme Hizmetleri Yönetim Sistemi belgesini ulusal ve uluslararası tercüme yapan bütün firmalar alabilmektedir. Neticede bu belge çeviri hizmeti veren kuruluşların kaliteli hizmet koşularını tanımlamaktadır. Aslında bu standartları uygulamak, sadece uygulama talimatlarını kayıt altına almak değildir. Çeviri bekleyen kişi veya kuruluşların beklentilerini en doğru bir şekilde karşılamak için, o işe en uygun çevirmenin atanması, en az çeviriyi yapan kadar yetkin bir düzeltmen tarafından çevirinin kontrol edilmesi ve işin standartlara uygum şekilde denetlenmesi gerekmektedir.
Herşeyden önce EN 15038 Tercüme Hizmetleri Yönetim Sistemi, şu temel satandartların sağlanmasını öngörmektedir:
Bu demektir ki, bu sistemin standartlarına sahip bir çeviri kuruluşundan bahsedebilmek için, hizmetlerin proje yönetimi, kalite yönetim sistemi, müşteri ilişkileri, teknik kaynaklar ve insan kaynakları yönetimleri ile üretilmiş olması gerekmektedir. Ama bunun yanında üretilen hizmetlerin kayıt altına alnması, değerlendirilmesi, arşivlenmesi ve izlenmesi yöntemleri de belirlenmiş olmalıdır.
Sonuç olarak Tercüme Hizmetleri Yönetim Sistemi ile önemli kazanımlar elde edilmektedir. Bir kere müşterilerin güveni sağlanmış olmaktadır. Hizmet kalitesinin yükselmesi zaten kaçınılmaz olacaktır. Bu arada mükemmel organize edilmiş bir çalışma sistemi kurulmuş olacaktır. Nihayet piyasada rekabet koşullarında hep bir adım önde olunacaktır.
Bu arada şunu da belirtmekte yarar var: sözlü çeviri hizmetleri bu standardın kapsamına girmemektedir.
TS EN 15038 Tercüme Hizmetleri Yönetim Sistemi standardı hakkında daha fazla bilgi edinmek ve bu belgeyi almak konusunda,Gelecek Kalite danışmanlarından bilgi alabilirsiniz.
ISO 15038, çeviri hizmetlerinin kalitesini güvence altına alır. Çeviri hizmetleri sunan şirketlerin ve bireysel çevirmenlerin, çevirinin doğru, kültürel olarak uygun ve teknik açıdan geçerli olmasını sağlamak için gereken prosedürleri belirler. Standart, çevirmenlerin ve dil hizmetleri şirketlerinin, profesyonel etik kurallarına ve iş süreçlerine uygunluklarını gösterir. ISO 15038, çevirinin yalnızca dilsel doğruluğuna değil, aynı zamanda çeviri sürecinin tamamında, hizmetin yönetimi, proje yönetimi ve müşteri geri bildirimine kadar kaliteyi garantileyen bir yaklaşımdır.
ISO 15038 standardı, çeviri hizmetlerinin çeşitli alanlarda yüksek kaliteyle sunulmasını temin etmek için belirli kriterler öngörür. Bu kriterler arasında: Hizmetin sunulma süreci: Çevirinin talep edilmesinden teslim edilmesine kadar geçen süreçte uygulanan kalite kontrol mekanizmaları. Eğitim ve yeterlilik: Çevirmenlerin ve proje yöneticilerinin, yeterlilik, tecrübe ve eğitim durumlarının belirlenmesi. Kaynaklar ve altyapı: Çeviri hizmetini sunacak ekiplerin ve teknolojilerin (örneğin çeviri yazılımı, terminoloji veri tabanları) yeterliliği. Denetleme ve geri bildirim: Çevirilerin doğruluğunun kontrol edilmesi ve müşteri geri bildirimlerinin izlenmesi, gelişim için kullanılacak verilerin sağlanması. Yönetim ve organizasyon: Çeviri hizmetleri sağlayıcılarının yönetim ve organizasyon yapısının belirli kalite kriterlerine uygunluğu.
ISO 15038 sertifikası almak, bir çeviri hizmet sağlayıcısının kaliteli hizmet sunduğunu ve çeviri süreçlerinde uluslararası kalite standartlarına uyduğunu gösterir. Bu belgelendirme, çeşitli faydalar sunar: Müşteri güveni: Müşteriler, ISO 15038 belgesine sahip bir çeviri firmasına güven duyar ve hizmetin yüksek kaliteli olmasını bekler. Rekabet avantajı: Sertifika, çevirmen ve çeviri şirketlerinin piyasadaki diğer firmalardan ayrışmasına yardımcı olur. Özellikle büyük projelerde, uluslararası şirketler ve kamu kuruluşları bu tür belgelere önem verir. Sürekli iyileştirme: ISO 15038, süreçlerde sürekli iyileştirme sağlar. Çeviri süreçlerinin her aşamasında kalite kontrolü yapılarak, hizmetin sürekli gelişmesi sağlanır. Hataların en aza indirilmesi: Kalite kontrol prosedürleri, çeviri hatalarının en aza indirilmesine ve müşteri memnuniyetinin artırılmasına yardımcı olur.
ISO 15038, genel çeviri hizmetleri sektörüne hitap etse de, özellikle büyük projelerde ya da hassas çeviri gereksinimlerinde öne çıkar. Uygulama alanları arasında şunlar bulunur: Teknik çeviri: Kullanım kılavuzları, yazılım belgeleri, mühendislik belgeleri gibi teknik metinlerin çevirisi. Hukuki çeviri: Hukuk dili ve belgelerinin, kanuni metinlerin çevirisi. Tıbbi çeviri: Tıbbi raporlar, ilaç prospektüsleri gibi hassas tıbbi belgelerin çevirisi. Finansal çeviri: Mali raporlar, muhasebe belgeleri gibi finansal belgelerin çevirisi.
ISO 15038 sertifikasını almak için bir çeviri firması veya çevirmen, sertifikasyon sürecine başvurur ve bu süreçte çeşitli aşamalardan geçer: Denetim: Belgelendirme sürecinde, firma, çevirilerin kalitesini ve iş süreçlerini denetleyen bağımsız bir denetçi tarafından denetlenir. Gereklilikler: Firmalar, ISO 15038in belirlediği kalite yönetim sistemine uygunluğu sağlamak için gerekli altyapıyı oluşturmalıdır. Onay ve Belgelendirme: Denetim sonuçlarına göre, ISO 15038 belgesi firma veya çevirmen için verilir.